jeden dzień pracy w warunkach szczególnych

3) w art. 40 w ust. 2 w pkt 10 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje pkt 11 w brzmieniu: „11) o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przekazane w wnioskodawcy J. K. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 1 kwietnia 2013 r., po zaliczeniu do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia od dnia 1 czerwca 1976 r. do dnia 30 września 1992 r. w Spółdzielni Usług Rolniczych w K. W ustalonym stanie faktycznym wnioskodawca (ur. w dniu 6 listopada Wzór na obliczenie rekompensaty wynika z art. 22 ustawy o emeryturach pomostowych. ZUS wyliczy ją przy wydawaniu decyzji ustalającej emeryturę. Reklama. Jej wysokość zależy m.in. od Rekompensata nie jest samoistnym świadczeniem pieniężnym. Stanowi ona dodatek do kapitału początkowego i łącznie z tym kapitałem podlega waloryzacjom, a w efekcie powiększa podstawę obliczenia emerytury. Rekompensatę obliczamy osobom, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Sprawdź na jakich rentowy uznał odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach od 02.05.1973 r. do 31.05.973 r. i od 01.08.1978 r. do 01.03.1987 r. wynoszący 8 lat 8 miesięcy i 1 dzień. Organ rentowy nie uznał odwołującemu okresu pracy w szczególnych warunkach na stanowisku szlifierza w okresie od 01.06.1973 r. do 31.07.1978 i od 02.03.1987 r. do nonton film all of us are dead sub indo. W ostatnim czasie Nasza obecność na blogu jest ograniczona, co jest spowodowane ilością spraw, które trafiają do Kancelarii. Niezmiennie od kilku miesięcy przodują „pozorności”, ale zdarzają się też inne sprawy, i o takiej „innej” w dzisiejszym wpisie, a mianowicie o emeryturze pomostowej ? ZUS odmówił mojemu Klientowi prawa do emerytury pomostowej z uwagi na okoliczność, iż Odwołujący nie osiągnął wieku 60 lat oraz po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych Zakład Ubezpieczeń Społecznych do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył okresów zatrudnienia od 4 lipca 2016 roku do dnia 8 lipca 2016 roku, albowiem dla zaliczenia okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymagane jest, aby praca ta wykonywa była co najmniej jeden miesiąc po 31 grudnia 2008 roku. W tym zakresie ZUS powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2016 roku, I UK 269/15, gdzie SN wskazał, że: „sporadyczne i krótkotrwałe wykonywanie czynności w narażeniu na czynniki ryzyka, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z 2008 r. o emeryturach pomostowych, nie stanowi wykonywania pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu art. 3 ust. 4 tej ustawy”. Stanowisko ZUS jest nie tylko krzywdzące dla mojego Klienta, ale w mojej ocenie również nie wynika z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, zaś przywołany wyrok SN nie może być intepretowany w oderwaniu od okoliczności konkretnej sprawy. Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych ( Nr 237, poz. 1656 ze zm.) pracownikowi przysługuje emerytura pomostowa, z uwzględnieniem art. 5-12, o ile zostały spełnione łącznie następujące warunki: 1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 roku; 2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat; 3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn; 4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn; 5) przed dniem 1 stycznia 1999 roku wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; po dniu 31 grudnia 2008 roku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3; 7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy. W mojej ocenie stosownie do ww. artykułu wystarczającym jest, ażeby Ubezpieczony jedynie jeden dzień po dniu 31 grudnia 2008 roku pracował w warunkach szczególnych. Takie stanowisko znajduje również w wytycznych ZUS, a mianowicie w poradniku dotyczący emerytur pomostowych umieszczonym pod adresem: ZUS wskazuje: „Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. Emerytura pomostowa na ogólnych zasadach przysługuje Ci, jeśli wykonywałeś pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008 r. Gdy ustalamy, czy spełniasz ten warunek, uwzględniamy tylko okresy wymienione w nowych wykazach prac. Wystarczy, że po 31 grudnia 2008 r. przynajmniej przez jeden dzień wykonywałeś taką pracę, a uznamy, że pracowałeś w szczególnych warunkach lub wykonywałeś pracę o szczególnym charakterze.” Powyższe jest potwierdzane również w orzecznictwie, a mianowicie sądu powszechne podkreślają, że „racjonalny ustawodawca, gdyby chciał aby praca w warunkach szczególnych po 2008 r. była wykonywana w dłuższym okresie niż jedno lub kilkodniowy określiłby w przepisach minimalny wymagany okres takiej pracy. Ustawodawca nie wprowadził żadnego limitu, dlatego należy uznać, iż warunek wynikający z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych zostaje spełniony, gdy pracownik udowodni co najmniej jeden dzień zatrudnienia po 31 grudnia 2008 r. w szczególnych warunkach”. Wobec powyższego ponownie zachęcam do weryfikacji negatywnych decyzji ZUS!!! Praca w warunkach szczególnych umożliwia uzyskanie prawa do wcześniejszej emerytury. Przepisy wskazują, że praca w warunkach szczególnych musi być wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy, czy oznacza to, że pracownik musi wykonywać wyłącznie czynności z zakresu pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy? Uzyskanie emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych wymaga bardzo często złożenia dobrze uzasadnionego i uargumentowanego odwołania od decyzji ZUS do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wraz ze wskazaniem odpowiednich środków dowodowych ( z zeznań świadków, dokumentacji płacowej, pracowniczej itp.) Zaczynając jednak od początku, a więc od przepisów:) Zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura, jeśli spełnią łącznie następujące warunki: osiągnęli wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, lub 55 dla kobiet, nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego, albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej tj. na dzień r. osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 25 lat dla mężczyzn, w tym okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, wynoszący co najmniej 15 lat. Omówienie ,,działania” powyższych przepisów na przykładach znajduje się między innymi na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podaję link – przykłady. Kolejną istotną rzeczą jest to by dany rodzaj pracy zawarty był w załączniku „A” do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Praca musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wymaganym na danym stanowisku pracy. Co znaczy powyższe? Zapis jak się wydaje jest prosty, jednakże doczekał się licznych orzeczeń Sądu Najwyższego, a także Sądów Apelacyjnych. Należy wskazać, że okres pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze w szczególnych warunkach w rozumieniu § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Nr 8, poz. 43 ze zm.) może obejmować również czas krótkotrwałych, koniecznych szkoleń pracownika, zwłaszcza wstępnych Ponadto, wykładnia przepisów, w których położono akcent na “pełny wymiar czasu pracy na danym stanowisku”, nie stwarza możliwości kreowania dodatkowych kryteriów, w szczególności kryterium wykonywania pracy u jednego pracodawcy, na jednym stanowisku pracy, czy też na jednym etacie. Warto wskazać, także, że praca polegająca na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym może być uznana za pracę w szczególnych warunkach, jeżeli pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy sprawował taką kontrolę lub dozór na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A. Ponadto, pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym okresie wykonuje różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach, wymienione w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie powinien być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r. III UK 47/12). Należy wskazać, że wobec mnogości rodzajów prac w których praca w warunkach szczególnych była faktycznie wykonywana, i wobec zróżnicowanych warunków świadczenia tej pracy, praktycznie każdy stan faktyczny może posiadać swoje niuanse na które warto zwrócić uwagę Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i to już na etapie wnoszenia odwołania od decyzji ZUS. W przypadku więc, gdybyś potrzebował porady prawnej w zakresie prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, lub innym zakresie albo chcesz zlecić poprowadzenie sprawy sądowej, w tym w zakresie odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, z odwołania od decyzji ZUS, w tym w zakresie prawa do świadczeń przedemerytalnych, prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, o prawo do emerytury, w tym emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, odwołania od decyzji KRUS lub o zapłatę przeciwko pracodawcy, z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę, odwołania od rozwiązania umowy o pracę, o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, zapłatę ekwiwalentów, odprawy, w tym odprawy z tytułu zwolnień grupowych itp. zachęcam do kontaktu. W artykule omówiono problemy związane z ustalaniem okresów pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze dla celów emerytalnych. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, (Dz. U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm. oraz z 1998 r. Nr 162, poz. 1118) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Interesuje Cię ten temat i chcesz wiedzieć więcej? kliknij tutaj >> Pojęcie wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oznacza, że: ustawodawca wyklucza zaliczalność okresów zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, czyli np. na ¾ etatu, wobec tego praca musi być wykonywana na pełnym etacie, praca ma być wykonywana stale, to oznacza, że pracownik wykonuje ją normalnie każdego swojego dnia pracy. Sumowanie natomiast rzeczywistego czasu pracy w charakterze np. spawacza w sytuacji, gdy pracownik jest zatrudniony na stanowisku spawacza w pełnym wymiarze czasu pracy czyli na pełnym etacie i prace związane ze spawaniem wykonuje w każdym swoim dniu pracy, jest błędnym rozumieniem tego przepisu. Można się zgodzić z tym, że w związku z niewyczerpaniem obu wskazanych przesłanek łącznie, pewne okresy pracy pracownika na stanowisku spawacza będą wyeliminowane z okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Przykładowo, wówczas, gdy w danym dniu pracy, tygodniu pracy, czy miesiącu albo jeszcze dłuższym odcinku czasu, spawacz był oddelegowany do innej pracy, pomimo, że nadal zajmował stanowisko spawacza. Nie do przyjęcie jest natomiast taka wykładnia aby np. w ramach 8 godzinnej dniówki spawacza wydzielać czas pracy poświęcony pracy spawalniczej i tylko ten czas zaliczać do czasu pracy w warunkach szczególnych. Taki „aptekarski” sposób podejścia do tego zagadnienia prowadzi po prostu do oczywistych absurdów. Praca pracownika wykonującego stale czynności spawacza, z technologicznego punktu widzenia składać się będzie z różnych odcinków czasu spawania, przygotowania materiału do spawania, realizacji prac wykończeniowych itp. W konsekwencji, nie jest nawet możliwe aby w praktyce dokonywać takich obliczeń. Podobnie będzie przy innego rodzaju pracach, np. maszynistka stale pisząca na komputerze, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy też nie pracuje przy monitorze ekranowym przez 8 godzin. Obok pracy bezpośrednio przy komputerze korzysta z przysługujących jej przerw dodatkowych w pracy, przygotowuje materiał potrzebny do przepisania, oddaje materiał przepisany. Niekiedy prowadzi statystykę przepisanego materiału itp. Wymaganie zatem ścisłych wyliczeń rzeczywistego czasu pracy w danym charakterze, niezależnie od tego, że nie wynika z powołanego przepisu rozporządzenia, to prowadziłoby do kompletnych nonsensów. Oczywiście, mogą mieć miejsce przypadki wykonywania przez pracownika zatrudnionego na pełnym etacie w jakimś charakterze np. spawacza, prac różnego rodzaju, określonych w jego zakresie czynności. Czyli, np. prace spawacza może wykonywać wtedy, gdy istnieją ku temu potrzeby, albo planowo tylko w pewne dni, czy okresy czasu. W takim przypadku, trzeba się kierować pojęciem stałego wykonywania pracy i wówczas oczywiście te okresy pracy, które nie dotyczą wykonywania pracy w charakterze spawacza, albo praca spawacza nie jest wykonywana stale, nie będą zaliczane do stażu pracy dla omawianych celów. W jakimś zakresie może tutaj być pomocne orzecznictwo Sądu Najwyższego zapadłe na tle tej problematyki. W wyroku z dnia r. II UK 87/03, OSNP 2004/14/248 Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że przedmiotem sporu w sprawie o wcześniejszą emeryturę na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jest uprawnienie do tego świadczenia z uwagi na warunki pracy, co oznacza – szczególnie przy braku stosownych zaświadczeń – konieczność poczynienia ustaleń dotyczących rodzaju i wymiaru zatrudnienia w warunkach szczególnych. Nie czyni temu zadość odniesienie się tylko do zatrudnienia zasadniczego, bez zbadania czy dodatkowo wykonywane czynności, które także warunkują to prawo, nie były wykonywane stale i w odpowiednim wymiarze czasu. Z uzasadnienia tego rozstrzygnięcia wynika, że SN nie wyklucza możliwości zaliczenia pracy w charakterze sanitariusza-noszowego wykonywanej obok czynności kierowcy samochodu zakładu opieki zdrowotnej, jeżeli praca ta wykonywana była stale i w odpowiednim wymiarze czasu pracy. Jak widać, pojęcie stałego wykonywania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy SN sprowadza nie tyle do godzin wykonywania pracy w danym charakterze, ile do zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy czyli na pełnym etacie. W przeciwnym razie, w omawianej sprawie nie doszłoby do uchylenia zaskarżonego kasacją wyroku, skoro wiadome było z góry, iż powód pracował w charakterze kierowcy i równocześnie sanitariusza-noszowego, przy czym praca kierowcy została wyeliminowana z uwaga na to, że pojazd, którym jeździł nie miał uprawnień pojazdu uprzywilejowanego w ruchu drogowym, gdyż nie zadbano o stosowne formalności w tym zakresie. W wyroku z dnia r. II UKN 598/00, OSNP 2003/17/419, Sąd Najwyższy stwierdził, że o uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) decyduje łączne spełnienie przez pracownika wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w szczególnych warunkach. W stanie faktycznym sprawy, powód pracował 70% czasu pracy w kopalni a 30% czasu pracy w biurze i na tej podstawie uznano, że jego praca nie ma charakteru pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Rozstrzygnięcie to z merytorycznego punktu widzenia może być jednak mylące, ponieważ SN rozpoznając kasację opiera się na ustalonym stanie faktycznych i bada sprawę wyłącznie w zakresie zarzutów kasacyjnych. Dużo więc zależy od tego, czy kasacja została poprawnie sporządzona, oraz czy poprawnym jest ustalony wcześniej a nie kwestionowany przez powoda stan faktyczny sprawy. W konsekwencji, można uznać, że jeżeli istnieje wyraźny podział zakresu zadań pracownika np. w zakresie czynności na wykonywanie w części pełnego etatu pracy wchodzącej w zakres pracy w szczególnych warunkach, a w części pracownik wykonuje inną pracę nie w szczególnych warunkach, to wówczas może dojść do nie uznania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Rozdzielność taka musi jednak wynikać z formalnych dokumentów potwierdzających taki a nie inny rozkład czasowy czynności pracownika. Jeżeli takiego rozdziału wyraźnego nie ma, to oczywiście nie ma podstaw do tego, aby przy pomocy dokładności „aptekarskiej” dokonywać post factum takiego rozdziału, gdyż taka sytuacja ewidentnie narusza prawa pracownicze do wcześniejszej emerytury. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat – kliknij tutaj >> Warunek osiągnięcia 15-lat pracy w szczególnych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r. wynika z art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osoba, która 55 lat ukończyła w 2009 r. urodziła się w 1954 r., a więc co do zasady należy do tej osoby stosować przepisy o ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., czyli Rozdziału 1 Działu II - art. 24 i nast. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) - dalej Tym osobom przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet. Przewidziano kilka wyjątków (np. art. 24 ust. 2 i art. 184 o których poniżej). Z treści pytania wynika, że pracownica była zainteresowana ustaleniem prawa do emerytury w obniżonym wieku ze względu na pracę w szczególnych warunkach, czyli na zasadach przewidzianych dla osób urodzonych przed 1949 r. w art. 32 Szczególne warunki pracy pozwalają tym osobom na przejście na emeryturę w wieku 55 lat, jeżeli okres pracy w tych warunkach wynosił co najmniej 15 lat i spełnione zostały pozostałe wymagania do przejścia na emeryturę (zgodnie z powołanym w pytaniu rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze; Dz. U. Nr 8, poz. 43, z późn. zm.). Niestety dla osób urodzonych po 1949 r. skorzystanie z tej możliwości uzależniono od spełnienia dodatkowych warunków. Według art. 184 ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w odpowiednich przepisach ( w przepisach, do których odsyła wskazany powyżej art. 32 - w tym przypadku - 55 lat), jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 czyli dla kobiet - 20 lat. Spełnienie tych warunków oceniane jest na dzień 1 stycznia 1999 r. Z pytania wynika, że nie zostały one spełnione: pracownica przed 1999 r. osiągnęła mniej niż 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Dlatego organ rentowy odmówił prawa do emerytury powołując się na brak 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych. Przepis ten wyjątkowo pozwala osobom, które pracowały w szczególnych warunkach przed 1999 r. na wcześniejsze przejście na emeryturę, nie można więc go interpretować rozszerzająco - na korzyść zainteresowanej. Uwaga o tym, że "ZUS na swoich stronach internetowych podaje, że wystarczy co najmniej jeden dzień zatrudnienia w tych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r. aby można było przejść na emeryturę" prawdopodobnie nie dotyczy emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na starych zasadach, o której była mowa powyżej, ale emerytury pomostowej - nowego świadczenia - przewidzianego dla osób urodzonych po 1948 r., czyli dla grupy wiekowej pracownicy, o której mowa w pytaniu. Według art. 24 ust. 2 dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych mających prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 32, 33, 39, 40, 46, 50, 50a i 50e, 184 oraz w art. 88 Karty Nauczyciela, zostaną ustanowione emerytury pomostowe. Pracownicy dotyczy art. 32. Niestety emerytury pomostowe, uregulowane ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) zostały przewidziane dla pracownika, który spełnił łącznie następujące warunki: urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.; ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat - ten warunek został spełniony; osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet - ten warunek został spełniony; ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn - ten warunek został spełniony; przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ten warunek został spełniony; po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych - z pytania nie wynika, żeby ten warunek został spełniony i wydaje się, że właśnie jego zabrakło i nie będzie łatwy do spełnienia, gdyż w art. 3 ust. 1 i wskazanych tam załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych nie wymieniono prac związanych z lakierowaniem ręczny lub natryskowym, analogicznych do wskazanych w załączniku do rozporządzenia z 1983 r., o którym mowa powyżej; nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy - ten warunek został spełniony. W związku z powyższym pracownica, o której mowa w pytaniu nie spełniała również warunków do nabycia prawa do emerytury pomostowej, ponieważ łącznie z warunkiem "co najmniej jednego dnia zatrudnienia w tych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r." musi być spełniony warunek "co najmniej jednego dnia zatrudnienia po dniu 31 grudnia 2008 r." w szczególnych warunkach według nowego wykazu załączonego do ustawy o emeryturach pomostowych. Dorota Dzienisiuk - specjalista z zakresu prawa pracy Ustawa o emeryturach i rentach – sama w sobie – nie zawiera definicji pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze i budować można ją jedynie w oparciu o inne przepisy. W swoich staraniach o uzyskanie uprawnień emerytalnych nie warto rezygnować zaraz po wydaniu decyzji odmownej przez ZUS. Co należy wiedzieć, aby nie pozbawić się szansy na „wcześniejszą” emeryturę? Zagadnienie powszechnego wieku emerytalnego jest obecnie przedmiotem wielu dyskusji i kontrowersji. Niezależnie jednak od tego, na jakim poziome zostanie on ustalony, przepisy emerytalne przewidują wyjątki dające możliwość skorzystania z dobrodziejstwa przejścia na emeryturę w wieku niższym niż powszechny (pojęcie „wcześniejsza emerytura” w niniejszym artykule stosowane będzie zamiennie z pojęciem „emerytury w obniżonym wieku emerytalnym” aczkolwiek zasadniczo pojęcia te nie są ze sobą tożsame). Jeden z takich wyjątków dotyczy osób wykonujących tzw. pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Praktyka pokazuje jednak, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych bardzo wnikliwie analizuje tego typu wnioski emerytalne i często odmawia przyznania świadczenia. Warto wiedzieć, że decyzja odmowna nie zawsze oznacza jednak koniec naszych starań o emeryturę. Wiele osób zdaje się nie doceniać szansy, jaką daje możliwość skorzystania z sądowej kontroli decyzji wydawanych przez Zakład. Wynika to przede wszystkim z obawy zainicjowania postępowania sądowego. Tymczasem zmiana decyzji ZUS przez sąd nie ma charakteru wyjątkowego, a odpowiednie przygotowanie się do rozprawy sądowej znacznie zwiększa szansę na przyznanie świadczenia. Redakcja poleca: Umowy terminowe – jak zawierać i wypowiadać (książka) Czym jest praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze? Ustawa o emeryturach i rentach – sama w sobie – nie zawiera definicji pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze i budować można ją jedynie w oparciu o inne przepisy. Przyjmuje się, że prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze to prace, w których obniżenie wieku emerytalnego uzasadnione jest zwiększonym narażeniem na zrealizowanie się ryzyka emerytalnego (związanego z występowaniem w środowisku pracy negatywnych czynników przyspieszających naturalny proces utraty sił). Katalog prac dających możliwość skorzystania z dobrodziejstwa niższego wieku emerytalnego znajduje się w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Do katalogu prac w szczególnych warunkach (wykaz A rozporządzenia) zalicza się prace, w których szkodliwe warunki determinowane są siłami natury (np. praca pod ziemią) lub procesami technologicznymi (np. prace w wymuszonej pozycji ciała). Do katalogu prac w szczególnym charakterze zalicza się z kolei prace, które dla należytego wykonania wymagają podwyższonej sprawności psychofizycznej, której spadek może zagrażać życiu lub zdrowiu innych. Do tych prac zalicza się np. pracę pilotów, nawigatorów czy też członków szpitalnych zespołów operacyjnych. Czy należy się bać postępowania sądowego? Zasadniczo, po spełnieniu warunków do uzyskania emerytury (o tym, jakie warunki należy spełnić, mówią art. 32 i n. ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a których opis przekracza ramy niniejszego opracowania), konieczne staje się złożenie odpowiedniego wniosku do właściwej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS . Zakład oczywiście musi zweryfikować posiadane przez siebie dokumenty z dokumentami składanymi do wniosku. Ten etap postępowania najczęściej toczy się bez udziału wnioskodawcy i kończy się wydaniem decyzji przyznającej lub odmawiającej przyznania prawa do emerytury. Od każdej decyzji wydanej przez ZUS przysługuje odwołanie do sądu ubezpieczeń społecznych, gdzie można dokonać weryfikacji decyzji Zakładu. Wtedy też otwiera się szerszy katalog możliwości dowodowych. Po wniesieniu odwołania sprawę bada się, stosując przepisy procedury cywilnej, gdzie ubezpieczony – wyposażony we wszystkie uprawnienia wynikające z kodeksu postępowania cywilnego – ma większą inicjatywę dowodową, co potencjalnie zwiększa szanse na uzyskanie świadczenia. Co bada ZUS? Świadectwo pracy Podstawowym dokumentem, który jest badany podczas przyznawania praw emerytalnych, są świadectwa pracy. W praktyce jest to też najczęściej kwestionowany dokument przez urzędników ZUS. Zgodnie z przepisami, pracodawcy powinni zamieszczać wzmiankę o tym, czy dana praca jest pracą w szczególnych warunkach czy też w szczególnym charakterze. Zasadniczo zamieszczenie takiej wzmianki przesądza o możliwości skorzystania z prawa do szybszego przejścia na emeryturę. Problemy, które pojawiają się w związku ze świadectwami pracy, najczęściej dotyczą sytuacji, gdy nazwa stanowiska pracy nie pokrywa się z nazwą stanowiska użytą w rozporządzeniu. W takich przypadkach ZUS zazwyczaj odmawia przyznania emerytury. Tymczasem w orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że to nie nazwa stanowiska ma decydujące znaczenie, ale faktyczny zakres wykonywanych czynności. Za ugruntowany i reprezentatywny należy uznać pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia r. (sygn. akt. II UK 21/10) gdzie przyjęto, iż „Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie za jeden z rodzajów pracy wymieniony w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.” Tak więc jeśli – mimo wadliwego nazewnictwa stosowanego przez pracodawcę – naszą pracę można przyporządkować pod którąkolwiek pozycję z rozporządzenia, to nie powinno to mieć wpływu na otrzymanie uprawnień emerytalnych. W zacytowanym wyroku Sąd Najwyższy poruszył także bardzo istotną kwestię, tj. fakt, że praca musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze. Od tej reguły praktycznie nie ma wyjątków (o nich mowa dalej). Jeśli praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze stanowiła jedynie część zadań wykonywanych w ciągu dnia, to niestety nie będzie możliwe skorzystanie z uprawnień do obniżonego wieku emerytalnego. Inne dokumenty Świadectwo pracy nie jest jedynym dokumentem, jaki pełni istotną rolę w trakcie badania uprawnień do nabycia emerytury. W praktyce nie mniej ważnymi dokumentami, zarówno w trakcie postępowania przed ZUS, jak i w trakcie ewentualnego postępowania sądowego, są wszelkie dokumenty precyzujące bądź też wyjaśniające rzeczywisty zakres obowiązków ubezpieczonego. Nabierają one szczególnego znaczenia zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się wątpliwości dotyczące świadectwa pracy. Obejmuje to nie tylko wspomniane wcześniej problemy dotyczące nazwy stanowiska, ale również sytuacje, gdzie pracodawca, wbrew obowiązkowi, nie umieścił odpowiedniej wzmianki w świadectwie, bądź też nie jesteśmy już w stanie takiego świadectwa uzyskać (np. ze względu na likwidację zakładu pracy). W jednym z orzeczeń Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał, iż „Brak świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych ze spornego okresu nie przesądza jeszcze o niemożliwości uznania takiej pracy jako wykonywanej w warunkach szczególnych” . Nie sposób odmówić racji przytoczonemu stanowisku. Nie do zaakceptowania byłaby sytuacja, gdzie ubezpieczeni nie mogliby skorzystać z należnych im uprawnień tylko ze względu na błędy pracodawcy lub fakt, że zakład pracy przestał już funkcjonować. W tym miejscu zwrócić należy jednak uwagę na inną, niezwykle ważną kwestię. Jeśli z zakresu obowiązków ubezpieczonego oprócz zadań stanowiących pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wynikać będzie, że ubezpieczony wykonywał także inne prace, może to stanowić dodatkowy argument dla odmowy przyznania prawa do emerytury. Wiąże się to ze wspomnianą wcześniej koniecznością wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze. Jeśli więc w ramach obowiązków ubezpieczonego było wykonywanie innych czynności (nie odpowiadających zakresem odpowiednim pozycjom rozporządzenia) to pośrednio dowiedziemy, że nasza praca nie była pracą wykonywaną ciągle, co jest przesłanką do odmowy przyznania świadczenia. Zobacz również: Ozusowanie zleceń skutkuje wyższymi emeryturami Na szczęście od wskazanej reguły są wyjątki. Pierwszy z nich – w zasadzie oczywisty – polega na tym, że inne obowiązki również mieszczą w ramach katalogu prac sprecyzowanego w rozporządzeniu (po prostu można je zaklasyfikować pod inną pozycję). Drugi wyjątek polega na tym, że uznaje się za pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze również i te prace, w ramach których wykonuje się zadania (nazwijmy je pobocznymi), które są tak silnie związane z pracą zasadniczą, że razem stanowią one integralną całość. Ostatni wyjątek dotyczy sytuacji, gdy wykonywanie czynności nienarażających na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia miało charakter incydentalny, krótkotrwały czy też uboczny (np. sporządzanie przez brygadzistów po zakończeniu określonego etapu prac odpowiednich raportów). Świadkowie Kolejnym źródłem dowodowym, które może być wykorzystywane podczas postępowania sądowego, są świadkowie. Świadkowie z reguły nie są powoływani na etapie badania sprawy przez organ rentowy. Natomiast w trakcie postępowania sądowego dowód z zeznań świadków jest najczęściej wykorzystywanym środkiem dowodowym i brak jest jakichkolwiek przeszkód, by dowód ten nie mógł być stosowanym także w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych. Procedura cywilna nie przewiduje hierarchii dowodów, chociaż w sprawach dotyczących ubezpieczeń społecznych zasadniczo dokumentom nadaje się pewien prymat nad innymi dowodami. Wynika to z faktu, iż dokumenty, a w szczególności dokumenty pracownicze, nie ulegają zmianom w czasie, w tym sensie, iż wykluczona jest zmiana ich treści związana z upływem czasu czy osobistym nastawieniem do sprawy, czego nie można powiedzieć o zeznaniach świadków. W praktyce prowadzi to więc do sytuacji, gdzie ubezpieczeni poprzez zeznania świadków zmuszeni są do obalenia wiarygodności tez zawartych w dokumencie. Nie jest to wykluczone i dlatego też ubezpieczeni często korzystają z takiej możliwości. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 marca 2015 r. III AUa 961/14 przyjęto, iż „W świetle przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych podstawowym dokumentem poświadczającym staż pracy w warunkach szczególnych jest świadectwo wykonywania pracy w takich warunkach wystawione przez uprawnionego pracodawcę lub jego następcę prawnego. Niemniej jednak w postępowaniu sądowym ubezpieczony może za pomocą wszelkich środków dowodowych, w tym także zeznań świadków, wykazywać, że w spornym okresie świadczył pracę w warunkach szczególnych. Świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 a zatem stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie. Możliwe są takie sytuacje, w których świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych budzi uzasadnione wątpliwości w zakresie jego rzetelności i stwierdzania rzeczywistego stanu rzeczy, a skoro świadectwo to jest jedynie oświadczeniem wiedzy, okoliczności w nim zawarte mogą być podważane.” Osobami powoływanymi na świadków najczęściej są oczywiście osoby współpracujące z ubezpieczonym w spornym okresie czy też przełożeni. Na uwadze jednak należy mieć, iż świadkowie muszą być osobami, które w sposób rzetelny i ponad wszelką wątpliwość pozwolą na eliminację wątpliwości z postępowania dowodowego. Sąd wcale bowiem nie musi dać wiary zeznaniom świadków, szczególnie gdy ci zeznają w sposób oczywiście sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Za mogące budzić wątpliwości należy uznać np. zeznania świadka, który pracował na innym stanowisku, ale jednocześnie precyzyjnie jest w stanie przedstawić zakres obowiązków ubezpieczonego, jaki obowiązywał na stanowisku zajmowanym przez niego 20 lat temu. Pozostałe dowody Ze względu na charakter postępowania w sprawie o przyznanie emerytury pozostałe źródła dowodowe mają marginalne znaczenie. O ile np. opinie biegłych są niezbędne dla wydania orzeczenia np. w sprawie o rentę, to w sprawie o emeryturę przydatność takiego dowodu jest znikoma. W jednym z orzeczeń stwierdzono wręcz, iż powołanie biegłego może mieć miejsce tylko wyjątkowo, dla wyjaśnienia kwestii technicznych związanych z wykonywaną pracą, natomiast ocena, czy dana praca jest pracą w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, należy zawsze do sądu. Inicjatywa dowodowa, czyli co? Natomiast istotną kwestią w postępowaniu przed sądem jest inicjatywa dowodowa. Zasadniczo w postępowaniu cywilnym dominuje zasada kontradyktoryjności, która przenosi odpowiedzialność za wynik postępowania dowodowego na strony. Oznacza to, że sąd jedynie w wyjątkowych wypadkach dopuści dowód z urzędu, i jeśli ubezpieczony nie wykaże się samodzielnością, nie będzie mógł liczyć na obronę swojego stanowiska zawartego w odwołaniu od decyzji. W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy przyjął, że chociaż wprowadzenie zasady kontradyktoryjności nie zwalnia sądu ubezpieczeń społecznych od obowiązku wszechstronnego wyjaśnienia sprawy i możliwe jest dopuszczenie dowodu niezawnioskowanego przez strony , to jednak dominujący zdaje się być pogląd przeciwny, wskazujący, iż postępowanie z zakresu ubezpieczeń społecznych rządzi się tymi samymi prawami co „typowe” postępowanie, ze wszystkimi tego konsekwencjami . Wskazuje to więc na potrzebę aktywnego uczestnictwa w postępowaniu i podjęcia prób odniesienia się do argumentów podnoszonych przez Zakład. W swoich staraniach o uzyskanie uprawnień emerytalnych nie warto rezygnować zaraz po wydaniu decyzji odmownej przez ZUS. Warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację, a w szczególności dowody, jakie możemy powołać w trakcie ewentualnego postępowania sądowego. Szczególnie że postępowanie sądowe w tym zakresie jest wolne od opłat. Polecamy serwis: ZUS Polecamy w INFORRB: Jak ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dla emeryta-zleceniobiorcy W jaki sposób dokonać rozliczenia podatkowego zwrotu zaległych składek ZUS Czy od nagrody jubileuszowej wypłaconej przed upływem 5 lat należy odprowadzić składki ZUS

jeden dzień pracy w warunkach szczególnych